شهید مطهری و نهج البلاغه
یکی از مسائل خواندنی زندگی شهید مطهری بی شک آشنایی ایشان با نهج البلاغه و مفاهیم آن بود به نحوی که خود ایشان این ماجرا را در خاطراتشان و در مقدمه کتاب «سیری در نهج البلاغه.» نقل می کنند. در بین کتاب های استاد مطهری دو کتاب به طور مستقیم به شخصیت امام علی (ع) و کتاب بزرگ نهج البلاغه پرداخته است: کتاب «جاذبه و دافعه علی (ع)» و کتاب «سیری در نهج البلاغه.»
قبل از قرن چهارم هجری، بزرگانی مانند «زید بن وهب» ، «اسماعیل بن مهران » و .... به گردآوری نوشته ها و گفته های امام علی (ع) پرداختند . در نیمه دوم قرن چهارم سید رضی با دنیایی اشتیاق برگزیده ی آن گفته ها و نوشته ها را درکتابی جمع آوری کرد . او نام آن کتاب را « نهج البلاغه » نهاد . نهج یعنی راه روشن و بلاغه یعنی سخن سنجیده و شیوا . سید رضی نهج البلاغه را درسه بخش گردآورد :
۱) بخش خطبه ها
۲) بخش نامه ها
۳) بخش سخنان کوتاه.
خوب است بدانید که موضوع های زیادی درنهج البلاغه مطرح شده است ، موضوع هایی مانند : خداشناسی ، شیوه حکومت برمردم ، توصیف بهشت و جهنم ، صفات پارسایان و ...
شهید مطهری و نهج البلاغه
در بین کتاب های استاد مطهری دو کتاب به طور مستقیم به شخصیت امام علی (ع) و کتاب بزرگ نهج البلاغه پرداخته است: کتاب «جاذبه و دافعه علی (ع)» و کتاب «سیری در نهج البلاغه.» . شهید مطهری در مقدمه کتاب «سیری در نهج البلاغه» چگونگی آشنایی با دنیای نهج البلاغه را این چنین توصیف می کند: «شاید برایتان پیش آمده باشد که سالها بافردی در یک محله زندگی می کنید. لااقل روزی یک بار او را می بینید و طبق عادت، سلام و تعارفی می کنید و رد می شوید.
روزها و ماه ها و سالها به همین صورت می گذرد تا این که چند جلسه با او می نشینید و از نزدیک با اندیشه ها ،احساسات و عواطف او آشنا می شوید. با کمال تعجب ، احساس می کنید که هرگز نمی توانستید او را آن چنان که هست، حدس بزنید و پیش بینی کنید. از آن به بعد ، چهره او در نظر شما تغییر می کند. حتی قیافه اش در چشم شما طور دیگری می نماید؛ عمق و معنی و احترام دیگری در قلب شما پیدا می کند، او شخص دیگری است؛ غیر آن که سالها او را دیده اید. احساس می کنید [دنیای جدیدی ] را کشف کرده اید.
برخورد من با [نهج البلاغه] چنین برخوردی بود؛ از کودکی با نام نهج البلاغه آشنا بودم و آن را در میان کتابهای مرحوم پدرم می شناختم. پس از آن سالها بود، که تحصیل می کردم ،[مقدمات عربی] را در حوزه علمیه قم به پایان رسانده بودم، درسهایی که اصطلاحا [سطوح] نامیده می شود ، نزدیک به پایان بود.
در همه این مدت نام نهج البلاغه بعد از قرآن ، بیشتر از هر کتاب دیگری به گوشم می خورد. اما اعتراف می کنم که مانند همه طلبه ها، با [دنیای نهج البلاغه] بیگانه بودم. بیگانه وار ، با آن برخورد می کردم و بیگانه وار می گذشتم. تا این که در تابستان سال ۱۳۲۰ پس از پنج سال که در قم اقامت داشتم برای فرار از گرمای قم به اصفهان رفتم. در آنجا با فردی که با نهج البلاغه آشنا بود، برخورد کردم.
او دست مرا گرفت و اندکی وارد دنیای نهج البلاغه کرد. او مرحوم [آقای حاج میرزا علی آقا شیرازی اصفهانی] بود. آن وقت بود که عمیقا احساس کردم این کتاب را نمی شناختم . از آن پس، چهره نهج البلاغه در نظرم تغییر کرد. مورد علاقه ام قرار گرفت و محبوبم شد. گویی کتاب دیگری است؛ غیر از آن کتابی که از دوران کودکی می شناختم و آن وقت احساس کردم که [دنیای جدیدی] را کشف کردم.
این کتاب ، مجموعه ای است از چهار سخنرانی استاد مطهری که در روزهای 18 تا 21 ماه مبارک رمضان سال قمری 1388 در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است . این کتاب ، مشتمل است بر یک مقدمه و دو بخش است . در مقدمه کلیاتی درباره ی جذب و دفع به طور عموم و جاذبه و دافعه ی انسانها به طور خصوصی بحث شده است. در بخش اول، جاذبه علی علیه السلام – که همواره دلهایی را به سوی خود کشیده و می کشد- ، و فلسفه ی آن و فایده و اثر آن، موضوع بحث قرار گرفته است. در بخش دوم، دافعه ی نیرومند آن حضرت که چگونه عناصری را به سختی طرد می کرد و دور می انداخت، توضیح و تشریح شده است.
______________________
دانلود کتاب "جاذبه و دافعه علی (ع)"
______________________
کوشش این کتاب همچنان که از نامش پیداست سیری در دنیای پر از زیبایی و شگفتی نهج البلاغه است.استاد مطهری کتاب شیرین نهج البلاغه را از نظر موضوعی به هفت بخش تقسیم نموده و توضیحاتی پیرامون آن داده است.در مقدمه ی این کتاب نیز از نحوه ی آشنایی خود با نهج البلاغه و دنیای پر راز و رمز آن سخن گفته و همچنین از استاد خود یادی نموده اند.عناوین زیر از جمله ی مطالب این کتاب است:
تاثیر و نفوذ نهج البلاغه و مسئله ی حکومت.
اعترافات تلخ اهل بیت (علیهم السلام) و خلافت.
انس و لذت زهد و عشق و پرستش.
گناه زدایی، خودیابی و خدا یابی.
آشنایی با منطق علی (علیه السلام) در نهج البلاغه.
وابستگی ها و آزادگی ها.
درجات عبادت ها و تلقی نهج البلاغه از عبادت.
عدل از جود بالاتر است.
بطور کلی استاد مطهری درباره سلوک و عبادت، حکومت و عدالت، اهل بیت و خلافت، مواعظ و حکمت ، دنیا و دنیا پرستی و الهیات و ماوراء و الطبیعه از دیدگاه نهج البلاغه سخنی گفته هر چند ایشان بیان می کند که دین سیری نا تمام به گردشی کوچک در دنیای نهج البلاغه است.
______________________
دانلود کتاب "سیری در نهج البلاغه"
______________________
