عبادتی عین جهالت!

---

شخصیت امام علی (ع) دارای ابعاد گسترده ای است که بحث از آن نیاز به تحقیق مستقل دارد. شهید مطهری در کتاب جاذبه ودافعه علی (ع)  به ابعادی از این شخصیت بی مثال پرداخته که کمتر مورد توجه واقع می گردد.این کتاب با استناد به اسناد تاریخی به ویژگیهای امام علی (ع) در مواجهه با دیگران می پردازد که گروهی را به خود جذب کرده و دیگرانی را دفع می کند.  شهید مطهری این ویژگی را اساسا به اسلام نسبت داده است. 

---

در مقاله قبل با عنوان "برخورد علی (علیه‌السلام) با مخالفان و جاهلان" به دو ویژگی مثبت و منفی و البته در مجموع خطرناک رویکرد و عملکرد خوارج اشاره شد. و در پایان گفته شد مبارزه با آنان که پیشانی‌های پینه بسته و جامه‌های زاهد مآبانه و زبان‌های دائم الذکر و اعتقادات محکم خود را با جهل و تعصب آمیخته بودند، تنها از شخصی چون امیرالمومنین علی علیه‌السلام برمی‌آمد و لاغیر. در اینجا تاکید می‌شود که مبارزه آن حضرت با مقدس مآب‌های جاهل «راه خلفا و حکام بعدی را هموار کرد که با خوارج بجنگند و خونشان را بریزند. سربازان اسلامی نیز بدون چون و چرا پیروی می‌کردند که علی با آنان جنگیده است و در حقیقت سیره‌ی علی راه را برای دیگران نیز باز کرد که بی پروا بتوانند با یک جمعیت ظاهر الصلاح مقدس مآب دیندار، ولی احمق پیکار کنند. در ادامه بحث دو ویژگی دیگر خوارج را با هم مرور می‌کنیم.

خلاصه کتاب سیری در نهج البلاغه

---

کوشش این کتاب همچنان که از نامش پیداست سیری در دنیای پر از زیبایی و شگفتی نهج البلاغه است.استاد مطهری کتاب شیرین نهج البلاغه را از نظر موضوعی به هفت بخش تقسیم نموده و توضیحاتی پیرامون آن داده است.در مقدمه ی این کتاب نیز از نحوه ی آشنایی خود با نهج البلاغه و دنیای پر راز و رمز آن سخن گفته و همچنین از استاد خود یادی نموده اند. 

---

این مجموعه نفیس و زیبا به نام(نهج البلاغه)که اکنون در دست ماست و روزگار از کهنه کردن آن ناتوان است. نهج البلاغه کتابی شگفت و گذشت زمان و ظهور افکار و اندیشه های نوتر وروشنتر مرتبا بر ارزش آن افزوده است. منتخبی از خطابه ها و دعاهها و وصایا و نامه ها و جمله های کوتاه مولای متقیان علی (ع) است که به وسیله سید شریف بزرگوار (رضی) در حدود هزار سال پیش گرداوری شده است. ص21

 کلمات امیرالمومنین (ع) از قدیمی ترین ایام با دو امتیاز همراه بوده است و با این دو امتیاز شناخته شده است:  یکی فصاحت و بلاغت و دیگری چند جانبه بودن و به اصطلاح امروز چند بعدی بودن. ص25

علی (ع) یگانه کسی است بعد از رسول خداکه مردم به حفظ و ضبط سخنانش اهتمام داشتند.ص28

از چهارده قرن پیش تا کنون جهان هزاران رنگ به خود گرفته فرهنگها تغیر و تحول یافته و ذایقهها دگرگون شده است.ص33

ممکن است کسی بپندارد که فرهنگ قدیم و ذوق قدیم سخن علی را می پسندد و در برابرش خاضع بود فکر و ذوق جدید به نحو دیگری قضاوت می کند اما باید بدانیم که سخن علی(ع)چه از نظر صورت و چه ازنظر معنی محدود به هیچ زمان و هیچ مکانی نیست انسانی و جهانی است.ص34
 

شخصیت حضرت علی(ع) از نگاه شهید مطهری

فیلسوف شهیر و حکیم فرزانه، علامه شهید مطهری(ره) کتابی دارد به نام “جاذبه و دافعه علی(ع) “ این کتاب مشتمل است بر یک مقدمه و دو بخش، در مقدمه، کلیاتی درباره جذب و دفع به طور عموم و جاذبه و دافعه انسان هابه طور خصوص بحث شده است. در بخش اول جاذبه علی(ع) که همواره دل هایی را به سوی خود کشیده و می کشد و فلسفه آن و فایده و اثر آن، موضوع بحث قرار گرفته است. در بخش دوم، دافعه نیرومند آن حضرت که چگونه عناصری را به سختی طرد می کرد توضیح و تشریح شده است. استاد شهید در این کتاب ثابت نموده که علی(ع) دو نیرویی بوده است و هرکس که بخواهد در مکتب او پرورش یابد باید دو نیرویی باشد. با این مقدمه کوتاه اینک فرازهایی از دیدگاه آن شهید بزرگوار را پیرامون شناخت وی از شخصیت ملکوتی حضرت علی(ع) به صورت اختصار خواهیم آورد ؛

  

اختلاف انسانها در جذب و دفع

در کتاب «جاذبه و دافعۀ علی علیه السلام» انسانها از لحاظ جاذبه و دافعه نسبت به افراد دیگر، به چهار دسته تقسیم شده اند:


1- افرادی که نه جاذبه دارند و نه دافعه،
2- مردمی که جاذبه دارند اما دافعه ندارند،
3- مردمی که دافعه دارند اما جاذبه ندارند،
4- مردمی که هم جاذبه دارند و هم دافعه،
 

شهید مطهری و روز معلم

دوازدهم اردیبهشت، میلیون ها دانش آموز با قلبی شیفته و جانی جویای دانایی و خردمندی به مدارس می روند و با شاخه گلی به نشانه مهر و سپاس، به دیدار معلمان خود می شتابند تا تلاش بزرگ آنها را برای ترویج علم و فضیلت سپاس گویند و در عمل نشان دهند که قدر تلاش ها را می دانند و از همین امروز مصمم اند تا فردای بهتری را تحقق بخشند.

آنچه مسلم است، اولین معلم بشریت، خود خداوند است که از پس خلق انسان، راه نیکو زیستن را به او آموخت؛ زشتی ها و زیبایی ها را به او نمایاند و چراغ خرد را به دست او داد تا درستی پیشه کند.

پس از حق تعالی، پیامبران الهی و جانشینان آنانند که برترین آموزگاران انسان محسوب می شوند و در طول عمر بشر، زندگی خود را وقف سعادت انسان کردند و کوشیدند تا دست او را گرفته، به سوی سرانجامی نیک رهنمون شوند.

آفرینش مکتب است و کردگار            خود مدیر و انبیا آموزگار

پدر و مادر هم در درجه بعدی تعلیم و تربیت انسان، نقش بسیار حساسی را ایفا می کنند و بالاترین الگوی رفتاری فرزندانند که این امر نشان دهنده اهمیت جایگاه خانواده در شکل گیری شخصیت علمی، فرهنگی و اجتماعی فرزندان است.

پس از والدین، هرکس که چیزی به انسان بیاموزد، به همان میزان معلمِ آن شخص به شمار می رود و هرچه مقدار آموختن از معلمی بیشتر باشد، به همان اندازه نسبت به او تعهد نیز افزایش می یابد.